Dorośli w sieci - WCAG 2.0

Utarło się przekonanie, że dojrzałym użytkownikiem Internetu jest osoba, która ukończyła 50-ty rok życia. Nie wiadomo dlaczego akurat 50, a nie 54 czy 62 lata? Załóżmy, że wiek dojrzałego użytkownika określa moment, w którym znajdzie się on poza cyfrowym nurtem, jego życie zwolniło a potrzeba poznawania stała się mniejsza. Każdy kiedyś stanie się dojrzałym użytkownikiem, a granica wiekowa będzie dla niego indywidualna.

U każdego użytkownika wraz z wiekiem pojawią się różne niedomagania utrudniające, spowalniające lub nawet uniemożliwiające korzystanie z nowych technologii. Z czasem pogorszy się wzrok, słuch, percepcja, pojawią się problemy motoryczne, a nawet wtórny analfabetyzm. Osoby dojrzałe zaczynają agregować deficyty osób niepełnosprawnych. Badania pokazują, że w Polsce 10 mln osób powyżej 50-tego roku życia nie korzysta z Internetu, a duża część korzysta z zasobów sieciowych nieregularnie. Rzadkie odwiedzanie Internetu i krótki czas użytkowania powoduje, że użytkownicy dojrzali nie nabywają odpowiednich umiejętności, nie powtarzają ich i nie utrwalają. Dlatego kluczowe znaczenie ma tutaj stosowanie zasad użyteczności stron www. Projektowanie intuicyjnych, czytelnych i prostych interfejsów. Formułowanie jasnych przekazów treści. Wszystkiemu, co nieznane prawie zawsze towarzyszy strach przed zastosowaniem i zagrożeniami. W związku z tym ważne są wszelkiego rodzaju pojawiające się komunikaty wyjaśniające, komunikaty o błędach i o poprawnie zakończonych operacjach. 

Formularz logowania i pomoc

Ponowna nieudana próba zakupu kieruje użytkownika do komunikatu z informacją o kolejnych krokach postępowania. Żadna zbędna informacja nie absorbuje użytkownika. Ma przed sobą jedynie formularz logowania i pomoc.

U wielu osób dojrzałych występują problemy z zapamiętywaniem informacji. W przypadku nieintuicyjnego serwisu istnieje ryzyko, że użytkownik może zwyczajnie zapomnieć ścieżkę, według której dotarł w określone miejsce. Użyteczny serwis nie pozwoli zagubić się użytkownikowi. Wyróżnienie innym kolorem, podkreśleniem lub innym oznaczeniem aktualnej pozycji w menu, ścieżka okruszków, tytuł strony - to podstawowe elementy pomagające w określeniu pozycji użytkownika w serwisie.

U osób dojrzałych spada również tempo przetwarzania informacji i możliwości selekcji, czyli oddzielenia informacji istotnej od mniej ważnej. Nawet przy dużej ilości informacji, jak w przypadku serwisów informacyjnych, konieczne jest odpowiednie ich ułożenie. Od dawna wiemy, że Internauci wykształcili w sobie selektywne wybieranie treści. Przeglądając serwis internetowy, a zwłaszcza ten zawierający wiele treści, nie czytają wszystkich zawartych na podstronie informacji. Przeskakują wzrokiem w charakterystyczne punkty strony, zatrzymując go jedynie na elementach, które w szczególny sposób przyciągają ich uwagę. Może to być element wyróżniony kolorem, ciekawe zdjęcie, intrygujący tytuł artykułu, itp. Najczęściej jednak użytkownicy, przyzwyczajając się do swoich ulubionych serwisów, poruszają się niemal na pamięć, zwracając uwagę na wybrane części strony.

Jak skutecznie poukładać informacje na stronie na długo przed Internetem wymyślili … żurnaliści. Pierwszą stronę gazety codziennej, tygodnika czy miesięcznika możemy porównać do strony internetowej. Każda gazeta, aby być atrakcyjną dla czytelnika i móc się sprzedawać w tysiącach egzemplarzy powinna mieć sensownie poukładane informacje. 



Trzymając pierwszą stronę gazety, na pierwszy rzut oka większość czytelników jest w stanie określić, jaką ma gazetę, jaka jest najważniejsza informacja numeru, co znajdzie na dalszych stronach i czy trzyma dzisiejsze wydanie czy może sprzed tygodnia. Jeśli twórca strony przeanalizuje pierwszą stronę ulubionego dziennika i wnioski zastosuje, budując serwis internetowy zbliży się do usability na wyciągniecie ręki.



Zastosowanie rozwiązań „gazetowych” na stronie internetowej przyniesie korzyści każdej grupie odbiorców, nie tylko osobom dojrzałym. Serwis szybciej spełni swoje zadanie, a użytkownik osiągnie swój cel, jeśli już na pierwszy rzut oka będzie w stanie określić, m.in.: w jakim jest serwisie, w którym jego miejscu, jaka jest najważniejsza informacja, w którą stronę witryny może się udać. Ważniejsze informacje powinny wyróżniać się spośród informacji mniej ważnych. Elementy nawigacyjne powinny być wyraźnie widoczne i intuicyjne.

Szczególnie ważna dla dojrzałych użytkowników Internetu jest prawidłowa obsługa komunikatów. W przypadku wykonania nieprawidłowej operacji w serwisie, użytkownik powinien otrzymać komunikat o błędzie, informujący dodatkowo o jego rodzaju i sposobach rozwiązania. Dzięki takiej obsłudze niewprawny użytkownik nie poczuje się zagubiony i prawdopodobnie spróbuje wykonać operację jeszcze raz, jeśli tylko w komunikacie zawarte będą wskazówki, jakie kroki ma podjąć.

W podobny sposób użytkownik powinien zostać poinformowany o sukcesie zakończonej operacji. W tym przypadku komunikat powinien zawierać także informację o tym, co się właśnie wydarzyło i jakie czynności dalej należy wykonać.

Pomocne w obydwu przypadkach jest zastosowanie odpowiednich ikon. Powszechnie wiadomo, że czerwony krzyżyk lub znak stop oznacza informację ostrzegawczą i sugeruje Internaucie o błędnej operacji. Taki przekaz szybciej trafia do użytkownika, który zazwyczaj nie czyta komunikatów lub czyta je pobieżnie. Podobnie zafunkcjonuje oznaczenie pozytywnych informacji przyjaznymi ikonami. Dostrzeżenie takiego oznaczenia działa dodatkowo na podświadomość i wzmacnia pozytywne nastawienie.